daheimgeblieben

 

Φεύγοντας από το Πανεπιστήμιο περνάω έξω από ένα κατάστημα που πουλάει ιατρικά ομοιώματα -ιατρικά προπλάσματα, όπως τα λένε: σκελετούς, κρανία, εγκεφάλους, μάτια, καρδιές. Μέσα στο πλήθος που περπατάει, με τα κομμάτια του καλά κλεισμένα μέσα στο δέρμα σαν προβατάκια στο μαντρί, αυτά τα ανθρώπινα όργανα παραταγμένα στη βιτρίνα είναι ένα θέαμα ανοίκειο, έως ίσως και αποκρουστικό, αλλά κανένας δεν φαίνεται να παραξενεύεται. Ένας νεαρός τρώει ένα σάντουιτς μπροστά στη βιτρίνα, ένα κορίτσι δίπλα του μιλάει στο τηλέφωνο, κανονικά, σαν να μην τρέχει τίποτα. Το ΙΚΕΑ σκέφτομαι, αυτό φταίει. Αυτό μας έχει εξοικειώσει με την κατάτμηση των πάντων, με το να βρίσκουμε φυσικό να καταφθάνει το τραπέζι σε κομμάτια, οι καρέκλες σε κομμάτια, τα κρεβάτια σε κομμάτια, οι ντουλάπες σε κομμάτια κι εμείς, με το γνωστό κατσαβιδάκι του ΙΚΕΑ, να μεταμορφώνουμε όλα τα ανΊΚΕΑ σε ΙΚΕΑ δίνοντάς τους γνώριμες μορφές.

Θα έχετε ήδη επισκεφθεί το μουσείο Josephinum. Θα ήθελα τόσο πολύ να δω μαζί σας τη συλλογή με τα ιατρικά κέρινα ομοιώματα, την Αφροδίτη της Ανατομίας να κείται μέσα στη γυάλινη βιτρίνα με τις πέρλες στον λαιμό και την κοιλιά ανοιγμένη, τόσο γαλήνια που αποκαλύφθηκε η χολή και τα εντόσθια κάτω απ' το αλαβάστρινο δέρμα της, σαν ο ψυχαναλυτής, αυτός ο αλλόκοτος γιατρός, με τη νύστα στο χέρι για νυστέρι και με τα λόγια του απλώς, να άνοιξε μέσα απ' τα όνειρα τον δρόμο, για να βγει ένα σκοτεινό, καλά κρυμμένο μυστικό στο φως.

 

[...] wenn dies wirklich die geheime Natur des Unheimlichen ist, so verstehen wir, daß der Sprachgebrauch das Heimliche in seinen Gegensatz, das Unheimliche übergehen läßt, denn dies Unheimliche ist wirklich nichts Neues oder Fremdes, sondern etwas dem Seelenleben von alters her Vertrautes, das ihm nur durch den Prozeß der Verdrängung entfremdet worden ist. Die Beziehung auf die Verdrängung erhellt uns jetzt auch die Schellingsche Definition, das Unheimliche sei etwas, was im Verborgenen hätte bleiben sollen und hervorgetreten ist.

Sigmund Freud: Das Unheimliche